شانه یخ زده در کودکان و نوجوانان نادر است. در حالی که در زنان بیشتر از مردان دیده می شود.
یک التهاب غیر عفونی با چسبندگی کپسول شانه است به طوری که همراه با درد، سفتی و محدودیت حرکتی می باشد. هم چنین می تواند منجر به خشکی شانه شود. فرد به طور تدریجی دامنه حرکتی خود را از دست می دهد. و علائم می تواند شدت بیشتری پیدا کند. در بیشتر موارد این بیماری، همراه با دیابت و سایر درگیری های شانه دیده می شود. کپسولیت چسبنده نام دیگر این بیماری است.
علت های شانه یخ زده
هنوز علت قطعی شانه یخ زده مشخص نیست. برخی از عوامل اثرگذار شامل موارد زیر است:
الف- سن: بیشتر در بین سن های 40 تا 70 سال دیده می شود.
ب- جنس: در زنان بیشتر از مردان دیده می شود.
پ- بیماری های زمینه ای: دیابت از مواردی است که افراد دچار آن بیشتر درگیر شانه یخ زده می شوند. زمان درمان آن ها نیز بیشتر است. هم چنین در افراد دچار پارکینسون، بیماری های قلبی عروقی و کم کاری تیروئید بیشتر دیده می شود.
ت- کم تحرکی: پس از شکستگی ها، جراحی و آسیب های عضلانی کم تحرکی ایجاد شده می تواند منجر به شانه یخ زده شود.
ث- روان تنی: در بیماران دچار افسردگی نیز دیده می شود و علت روانی در آن اثرگذاری دارد.
علائم شانه یخ زده
علائم این بیماری در چند ماه خود را نشان می دهد. در برخی از بیماران منجر به اختلال خواب می شود به طوری که در شب ها تشدید پیدا ورده و فرد از خواب می پرد. کم شدن محدوده حرکتی بارزترین نشانه این بیماری است. در این بیماری، کپسول شانه ملتهب شده و دچار زخم می شود. این التهاب و زخم منجر به کاهش دامنه حرکتی و سفتی در ناحیه می شود. علائم در طول زمان تشدید می یابد و همراه با سوزش خواهد بود. بالا آوردن دست و بردن آن به پشت به تدریج مشکل می شود. به طور کلی علائم شانه یخ زده را به 3 مرحله تقسیم می کنیم:
مرحله انجماد: 2 تا 9 ماه زمان می برد. همراه با درد و افزایش آن است. شانه سفت بوده و دامنه حرکتی محدود است.
مرحله یخ زده: 4 تا 12 ماه زمان می برد. شانه هم چنان سفت است در حالی که درد کاهش می یابد.
مرحله ذوب: 6 تا 24 ماه زمان می برد. درد کاهش یافته و دامنه حرمتی بیشتر می شود. درمان کامل با بازگشت قدرت عضلانی همراه خواهد بود.
مهم ترین علت شانه یخ زده، پاسچر بد یا وضعیت بدنی نا مناسب است.
در شانه یخ زده، کپسول ملتهب شده و ضخیم می شود به طوری که فضای مفصلی کم می شود.
تشخیص
تشخیص شانه یخ زده بر عهده فیزیوتراپیست یا پزشک است به طوری که با طرح پرسش هایی و هم چنین ارزیابی فیزیکی تشخیص می گذارد. در این ارزیابی مفصل، دامنه حرکتی و عضلات سنجیده می شوند. در کنار این موارد گاه به رادیولوژی و MRI نیاز است. در هنگام ارزیابی معمولا درد بیمار در سمت خارج بازو گزارش می شود. هم چنین ممکن است درد تا آرنج یا سر شانه کشیده شود. هم چنین فرد در پوشیدن و درآوردن لباس ابتدا از دست درگیر استفاده می کند. در مرحله حاد بیماری شکایت اصلی درد شبانه و از خواب بیدار شدن است. در حالی که در مرحله مزمن درد شبانه ندارد ولی دامنه حرکتی محدود است.
درمان
1- فیزیوتراپی: استفاده از مدالیته های گرمایی مانند یخ یا گرما سطحی. هم جنین استفاده از مدالیته های الکتریکی شامل IF و US. درمان های دستی شامل Mobilization. روش های Stretching. و از همه مهم تر تمرین درمانی است.
تمرین Codman، تمرین Pulley، تمرین Towel، تمرین Wall climbing و تمرین Shoulder wheel از مهم ترین های تمرین های شانه یخ زده زیر نظر درمانگر است.
تمرین Pulley. بهتراست قرقره پشت سر بیمار وصل شود.
تمرین Towel. بیمار با دو دست حوله را در پشت سر می گیرد، یک دست بالا و یک دست پایین.
تمرین Wall climbing که هدف از آن حفظ و کنترل دامنه حرکتی است.
2- تزریق PRP: یکی دیگر از راه های درمانی شانه یخ زده تزریق PRP و استروئید است که درد را کم کرده و در کوتاه مدت اثرگذار است.
3- اوزون درمانی: روش درمانی با استفاده از گاز اوزون که درد و التهاب را کاهش می دهد.
4- دارو درمانی: آسپرین و ایبوپروفن از دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی است مه به جهت درد و التهاب تجویز می شوند و باید زیر نظر درمانگر استفاده شوند.
5- ورزش: تمرین درمانی زیر نظر فیزیوتراپیست و انجام حرکت های کششی از مهم ترین راه های درمانی است.
6- لیزر درمانی: زیر شاخه از درمان فیزیوتراپی است به طوری که انرژی لیزر به ترمیم سلولی و افزایش جریان خون در ناحیه کمک می کند و این می تواند منجر به کاهش سفتی و افزایش دامنه حرکتی شود.
7- آب درمانی: استفاده از آب گرم و سرد همراه با ماساژ می تواند به روند درمان کمک کند.
8- جراحی: در صورتی که روش های درمانی پاسخ ندهد به سمت جراحی می رویم. جراح بافت اسکار و چسبندگی ناحیه را برمی دارد.
